Een stad binnen de stad – Ciudad de las Artes y las Ciencias
Ben je liefhebber van spannende architectuur of ben je gefascineerd door de onderwaterwereld van de oceanen? Breng dan een bezoek aan de Ciudad de las Artes y las Ciencias (‘Stad van de Kunst en de Wetenschap’). Het gebouw is een ontwerp van de bekende architect Santiago Calatrava en is inmiddels een nieuw icoon van Valencia. Een paradijs voor fotografen: het CAC van Calatrava zorgt telkens weer voor nieuwe perspectieven.
In de jaren negentig van de vorige eeuw wilde Valencia niet langer in de schaduw staan van de twee grote steden Madrid en Barcelona. Het stadsbestuur en de regionale regering besloten daarom samen tot een groot project: Valencia moest een modern, internationaal imago krijgen en het toerisme zou bevorderd worden. Zo ontstond aan de zuidoostelijke rand van de Jardines del Turia stukje bij beetje de Ciudad de las Artes y las Ciencias, kortweg ‘CAC’ genoemd. In 1998 werd het eerste van de in totaal zeven bouwwerken opgeleverd en in 2009 het laatste. Vandaag de dag beslaat dit complex een oppervlak van vijftigduizenden bezoekers uit binnen- en buitenland.
Houd je van sciencefiction, George Clooney, of ben je filmliefhebber in het algemeen? In alle gevallen is dat een goede reden om het CAC te bezoeken omdat er filmploegen uit de hele wereld komen. De architectuur van Calatrava biedt een ideaal decor. Behalve commercials zijn hier ook scènes van speelfilms opgenomen, bijvoorbeeld van Tomorrowland met George Clooney in de hoofdrol.
Calatrava’s speeltuin
De vreugde was groot toen het gelukt was om de beroemde architect Santiago Calatrava voor het project te strikken. De internationaal gerenommeerde architect, die inmiddels in Zürich woonde, is in Valencia geboren en opgegroeid en heeft er ook zijn studie afgerond. Het lag voor het toenmalige stadsbestuur voor de hand de eigen sterarchitect deze grote opdracht te gunnen; daarbij is niet op een dubbeltje gekeken en moest diep in de buidel getast worden. Zo is een uniek geheel ontstaan dat alle facetten van zijn architectuurstijl weerspiegelt en dat, zoals gewoonlijk bij Calatrava, sterk op organische vormen in de natuur is geïnspireerd. Het langgerekte museumgebouw Príncipe Felipe herinnert bijvoorbeeld aan het skelet van een oerdier. De trencadis-techniek, die veel is toegepast in het CAC, is een hommage van Calatrava aan de traditionele architectuur van zijn geboortestad. De voor Valencia kenmerkende mozaïeken doen de voorgevels van gebouwen en de brede waterbekkens zo licht lijken dat ze in de mediterrane zon bijna oplichten.
Architectuurwandeling
Liefhebbers kan ik een architectuurwandeling aanbevelen. Die begint bij het indrukwekkendste deel van het complex, het operagebouw, dat de naam draagt van de moeder van de Spaanse koning: Palau de les Arts Reina Sofía. Het wordt omgeven door water en op de buitenterrassen groeien palmen. Vooral in het donker, wanneer het alles overspannende, 70 m hoge dak door de belichting lijkt te zweven, is het bouwwerk betoverend mooi. Binnen in het Palau de les Arts, zoals het kortweg wordt genoemd, bevinden zich vier podia met in totaal 3600 zitplaatsen.
Het volgende gebouw, dat ook door water is omgeven, biedt een heel ander spektakel: het Hemisfèric , met een IMAX-theater. Geen wonder dat vooral ’s avonds deze halfronde bouw met in het midden een bol aan een enorm oog doet denken. Het langgerekte Museo de las Ciencias Príncipe Felipe , met een tentoonstellingsoppervlakte van ruim 26 000 m2, is het wetenschapsmuseum. Het richt zich vooral op leergierige kinderen. Geheel volgens het motto ‘Verboden niets aan te raken, niet te voelen en niet te denken’ worden thema’s als fysica en chemie niet alleen op heel informatieve maar ook op speelse wijze gepresenteerd.
Boven de parkeerplaats van het CAC vormen 55 stalen bogen de L’Umbracle , een ruime, schaduwrijke galerie annex park. Wil je een pauze inlassen of een picknick houden, dan is dit de juiste plek. Een kleurrijke afsluiting van deze verzameling Calatrava-gebouwen is de volledig blauwe Ágora , een multifunctionele ruimte waarvan het glazen dak naar believen kan worden geopend of gesloten. In het oude Griekenland was een agora een openbare plek waar de bevolking bijeenkwam. Een minder historisch-symbolische naam heeft de brug , die precies voor de Ágora de voormalige rivierbedding overspant. Vanwege de vorm van de pijlers die maar liefst 125 m in de lucht steken, wordt het bouwwerk ook wel de jamonero genoemd, omdat het de Spanjaarden doet denken aan de gebogen houder waarin een gedroogde beenham wordt gespannen om er de dunne plakjes jamón-serrano van te kunnen snijden.
Wie met de Valenciano’s over het CAC spreekt, zal vele meningen horen. Het complex heeft heel veel geld gekost en velen hebben het gevoel dat het ‘meer om de schijn dan om het zijn’ gaat. De opera bijvoorbeeld is slechts zo’n tachtig dagen per jaar in gebruik. In 2014 brokkelde bovendien de trencadis-bekleding van de gevel af en moest er voor 1 miljoen euro aan herstelwerkzaamheden uitgevoerd worden.
De blauwe Ágora heeft een slordige 55 miljoen euro gekost en bij flinke regenbuien lekt het glazen dak. Een keer per jaar vindt hier een ATP-tennistoernooi plaats, tweemaal per jaar een modeweek. Voor de rest van het jaar staat het gebouw leeg.
Ook aanbevolen: Architectuurwandeling in de binnenstad van Valencia
Dolfinarium – begaanbare onderwaterwereld
De populairste attractie in de Stad van de Kunst en de Wetenschap (Ciudad de las Artes y las Ciencias (CAC) in Valencia) is de grootste onderwaterdierentuin van Europa, het Oceanográfico . In het ruim opgezette aquarium zijn verschillende habitats nagebouwd: de Rode Zee, het arctisch gebied, de Middellandse Zee en tropische wateren. Maar liefst zo’n 45.000 zeedieren hebben hier een nieuw thuis gevonden. Je kunt op één dag niet alleen de wereldzeeën bezoeken, maar er ook als het ware induiken. Dankzij de glazen tunnels heb je het gevoel op de zeebodem te lopen terwijl de haaien om je heen zwemmen. En natuurlijk ontbreken de dolfijnen niet: die zitten in het dolfinarium.